Een half miljoen ondervoede kinderen in Syrië: "Een generatie kinderen betaalt de prijs van de oorlog met hun gezondheid."

Sanaa al Khalaf is een jaar en twee maanden oud en woont in het vluchtelingenkamp Parisha, vlak bij de Noord- Syrische stad Idlib. De dokter in het gezondheidscentrum dat zes kilometer van haar geïmproviseerde onderkomen ligt, heeft haar moeder net verteld dat ze aan acute ondervoeding lijdt. "Ik kon haar geen borstvoeding geven en ik kan het me niet veroorloven om flesvoeding voor mijn dochter te kopen, omdat het erg duur is en we arm zijn. Ik geef haar zetmeel gekookt met suiker of gekookte rijst, maar dat is niet genoeg", vertelde haar moeder, Reem al Khalaf, aan deze krant, terwijl ze verdrietig naar haar dochter staarde.

Volgens UNICEF lijden meer dan 500.000 Syrische kinderen jonger dan vijf jaar aan levensbedreigende ondervoeding, terwijl nog eens twee miljoen kinderen op de rand van ondervoeding staan.

"Ik kan het me niet veroorloven om de medicijnen te kopen die nodig zijn om mijn dochter te behandelen. Ik leef met mijn man en vijf kinderen in zeer moeilijke omstandigheden en te midden van grote instabiliteit. We kunnen onze kinderen niet voorzien van voedsel, water, onderdak en medische zorg", vervolgt Al Khalaf. De vrouw legt uit dat de meeste kinderen op het platteland geen vlees of fruit eten; ze zijn hongerig en zwak. “Mijn kinderen vragen om vlees, maar wij hebben geen manier om het te kopen”, klaagt ze.

De hongercijfers in Syrië stijgen als gevolg van de bezuinigingen die al jaren gaande zijn. Deze zijn nu echter alarmerend nadat de Verenigde Staten en andere donorlanden besloten hun hulpfondsen te staken. Dat blijkt uit gegevens die zijn verzameld door een groep humanitaire organisaties die in Syrië actief zijn en die in april door de VN zijn gepubliceerd . De gevolgen zijn nu al in het hele land merkbaar. Klinieken die niet gedwongen zijn te sluiten, worden overbelast. In april meldde de NGO Save the Children dat een derde van haar voedingsondersteuningsprogramma's in Syrië was opgeschort.

"Deze sluitingen komen op het slechtst mogelijke moment. De nood in Syrië is groter dan ooit, maar de fondsen die nodig zijn om kinderen te helpen worden gekort. Dit zijn niet zomaar cijfers; dit zijn echte kinderen, echte levens, die aan hun lot worden overgelaten", hekelde Bujar Hoxha, hoofd van de ngo in Syrië, waar Bashar al-Assad in december werd afgezet na meer dan tien jaar bloedige burgeroorlog.

“Syrië heeft historisch gezien nooit een probleem gehad met ondervoeding bij kinderen”, aldus Yasmine Lababidi, hoofd van het schoolvoedingsteam van het Wereldvoedselprogramma (WFP) in Damascus, in een verklaring. Zelfs midden in het conflict bleven kinderen relatief beschermd, grotendeels dankzij de offers die volwassenen door de jaren heen brachten. Maar na het langdurige conflict, de economische ineenstorting, een wereldwijde pandemie, de verwoestende aardbeving van 2023 en de nasleep van het conflict in Libanon in de laatste maanden van 2024 is de situatie in Syrië drastisch veranderd, aldus de VN-organisatie.

Ik werk op het land en verdien drie dollar per dag (2,7 euro). Ik moet dus geld lenen van mijn familieleden om mijn kinderen te kunnen voeden.

Farida Al Alloush, Syrische moeder

Het WFP schat dat 13 miljoen mensen in het land, meer dan de helft van de bevolking, honger lijdt. Maar in 2024 kon het WFP slechts 3,6 miljoen mensen in Syrië helpen , een daling van 49% ten opzichte van het voorgaande jaar, als gevolg van bezuinigingen. Deze organisatie waarschuwde enkele weken geleden dat ze zonder nieuwe financiering de voedselhulp aan een miljoen mensen in nood zal moeten stopzetten.

Negen van de tien mensen leven in armoede

De vader van Alaa al-Sayed, een vierjarig jongetje dat in Maarat al-Numan in het zuiden van Idlib woonde, stierf in 2023 in de oorlog. Door dit verlies daalden de middelen van het gezin aanzienlijk en begonnen ze te lijden onder honger. Alaa's gewicht en lengte liggen ver onder het gemiddelde voor zijn leeftijd. De jongen heeft voortdurend last van zwakte en duizeligheid. Een dokter onderzocht hem en stelde vast dat het door de honger kwam. "Mijn zoon heeft medicijnen en voedingssupplementen nodig, maar ik kan het me niet veroorloven om ze te kopen omdat onze financiële situatie is verslechterd sinds de dood van mijn man", zegt zijn moeder, Farida al Alloush. "Ik werk op het land en verdien drie dollar per dag (2,7 euro), wat niet genoeg is voor onze basisbehoeften. Dus moet ik geld lenen van mijn familie om mijn kinderen te voeden", voegt ze eraan toe, en legt uit dat ze soms maar één maaltijd per dag krijgen, laat in de middag.

Een bord vol eten op tafel zetten met alle benodigde voedingsstoffen is een taak die veel gezinnen tegenwoordig niet meer kunnen dragen.

Ali Al Qassem, kinderarts

Chronische ondervoeding veroorzaakt onherstelbare schade aan de fysieke en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Het heeft invloed op hun leervermogen en productiviteit, met gevolgen die ze de rest van hun leven kunnen ondervinden. "Een hele generatie kinderen in Syrië betaalt de prijs van de oorlog met hun gezondheid, beschadigd door honger, ziekte, armoede en ontheemding", benadrukt Ali al-Qassem, een kinderarts in Aleppo, in het noorden van Syrië.

Volgens UNICEF leven negen van de tien mensen momenteel onder de armoedegrens. Het gebrek aan voedingsstoffen begint bij de borstvoeding, die onvoldoende is of wordt onderbroken door conflicten of slechte voeding van de moeders, schat deze arts, die ook waarschuwt voor de te snelle introductie van koemelk in het dieet van baby's, wat in veel gevallen allergieën, diarree of bloedarmoede veroorzaakt.

Dr. Hala Daoud, hoofd van het voedingsprogramma van het Syrische ministerie van Volksgezondheid, is het daarmee eens. Volgens haar lijden veel Syrische vrouwen aan ondervoeding tijdens de zwangerschap en borstvoeding, waardoor een groot percentage van hen hun kinderen geen borstvoeding kan geven. Tegelijkertijd hebben ze niet de financiële middelen om melkpoeder te kopen.

"Veel mensen in Syrië zijn afhankelijk van humanitaire hulp voor voedsel en hebben een gebrek aan groenten, fruit en vlees in hun maaltijden. Een bord vol eten op tafel zetten met alle noodzakelijke voedingsstoffen is een last die veel gezinnen vandaag de dag niet kunnen dragen", concludeert Al Qassem.